آینده برنامه نویسی خیلی خیلی روشن است و لازم نیست حتما در حوزه دیجیتال فعال باشید تا این موضوع را بدانید. در ابتدای قرن بیست و یکم، جهان یک انقلاب دیجیتال را تجربه کرد و آرام آرام وبسایتها و شبکههای اجتماعی به بخش جداییناپذیر زندگی ما تبدیل شدند. این روزها دیگر کمتر کسی را میتوانیم پیدا کنیم که ماهی یکی دو بار از اپلیکیشنهای سفارش غذا، شام یا نهارش را سفارش ندهد یا برای هدیه مناسبتهای خاص روی خرید آنلاین حساب نکند. تمام این امکانات را توسعهدهندگان وب و اپلیکیشن برای ما فراهم کردهاند و میتوان گفت که آنها معماران جهان امروز (و آینده) ما هستند. این مسیر شغلی جذاب و دوستداشتنی، خیلیها را به برنامه نویس شدن تشویق کرده. اما چنین کار نسبتا پیچیده و مهمی، چطور به دست میآید؟ مسیر برنامه نویسی از کجا شروع میشود و کجا باید آموزش این علم را دید؟ در این مطلب سعی میکنیم به این سوالها پاسخ بدهیم.
1- آینده برنامه نویسی لزوما در دانشگاه نیست
خیلی از دانشآموزان رشته ریاضی، مسیر برنامه نویسی را از دانشگاه شروع میکنند، یعنی تحصیل در رشته مهندسی کامپیوتر. این رشته دو گرایش سختافزار و نرمافزار دارد که با وجود اشتراکهای بسیار زیادشان، دو تخصص کاملا متفاوت هستند. رشته مهندسی نرمافزار شامل آموزش زبانهای مختلف، سیستم عاملهای متفاوت و بررسی الگوریتمهاست. دانشجویان معمولا بعد از چهار سال کارشناسی، یک توسعه دهنده وب حرفهای و کامل نخواهند بود اما دانشگاه همیشه برای تمرین و یاد گرفتن زبانهای مختلف جای خوبی است. بسیاری از افرادی که اطلاعی از مسیر برنامه نویسی ندارند، فکر میکنند باید حتما برای برنامه نویس شدن به دانشگاه رفت، اما خیلی از مدیران وب و طراحان اپلیکیشن حتی دانشگاه هم نرفتهاند. اما اگر به دانشگاه نرویم، باید کجا برنامه نویسی را یاد بگیریم؟
2- آموزش در مسیر برنامه نویسی حرف اول را میزند
تصور کنید که به سوم دبستان برگشتهاید و میخواهید یک مسئله ریاضی را حل کنید، ابزاری که امکان حل این مسئله را به شما میدهد ریاضی است. شاید آن مسئله خیلی ساده باشد و راه حلش هم تنها چند دقیقه وقت بگیرد، اما تا ریاضی بلد نباشید دستتان کاملا خالی است. برنامه نویس شدن هم شبیه به ریاضی بلد بودن است (و حتی گاهی به ریاضی دانشگاهی نیازهم دارد). این که از کجا شروع کنید تا حدود زیادی به خودتان بستگی دارد. اگر دانشجوی رشته برنامه نویسی هستید احتمالا اصول پایهای این مسیر را یاد گرفتهاید، اما اگر به دانشگاه نرفتهاید، منابع رایگان زیادی برای یادگیری زبانهای کاربردی در اینترنت وجود دارد. منابعی که با یک سرچ ساده میتوان به آنها رسید و «مقدمات» برنامه نویس شدن را رقم زد. فراموش نکنید که میتوانید به صورت خودآموز یک توسعه دهنده وب شوید، اما برای کار حرفهای و رسیدن به موقعیت سینیور حتما باید پروژه بنویسید و در یک تیم کار کنید. این منابع، رایگان و مقدماتی به شما برنامهنویسی را یاد میدهند:
3- آموزش برنامه نویسی در بوتکمپها
یکی از راههای پیشرفت در مسیر برنامه نویسی، شرکت در دورههای آموزشی پیشرفته یا همان بوتکمپهاست. این بوتکمپها طوری طراحی شدهاند که شما را از یک مرحله به مرحله دیگری در برنامه نویس شدن برسانند، مثلا از مبتدی به متوسط یا از متوسط به پیشرفته، آن هم در مدتی کوتاه (مثلا 3 ماه). این یعنی مقدار زیادی تمرین عملی و موثر و کمک از توسعهدهندگان وب پرتجربه یا همان منتورها. منتورها در بوتکمپها و دورههای آموزشی نقش مهمی دارد و این حضور، موقعیت را برای شما ایدئال میکند: کد زن را شروع میکنید و یک دولوپر حرفهای و همراه نیز کنار خودتان دارید. منتور داشتن بدون حضور در دوره هم میتواند اتفاق بیفتد. کافی است از یکی از دوستان یا آشنایانی که برنامه نویس خوبی است بخواهید که به شما آموزش بدهد یا حداقل اشکالهای کارتان را بگیرد. منتورها جلوی گیج شدن و به بیراهه رفتن شما را میگیرند و در نهایت حتی میتوانند کمکتان کنند که شغل پیدا کنید.
به نظر فوقالعاده میرسد مگر نه؟ اما داشتن یک منتور در مسیر برنامه نویسی خیلی هم آسان نیست، همه افراد به دولوپرهای حرفهای دسترسی ندارند و خودِ دولوپرها هم ممکن است زمان مورد نیاز را برای آموزش برنامه نویسی نداشته باشند. در بوتکمپها معمولا یک یا چند توسعه دهنده وب حضور دارند که به مهارتجویان تازهکار کمک میکنند خود و مهارتهایشان را بشناسند و در مسیر برنامه نویسی، درست قدم بردارند.
4- تا کار نکنید برنامه نویس نمیشوید
بعد از آموزش، نوبت اجرای مهارتهایتان خواهد رسید. برای داشتن یک مسیر صحیح و کامل و برنامه نویس شدن، باید هدف داشته باشید و چه هدفی بهتر از پیدا کردن یک کار؟ مشغول شدن در اولین موقعیت شغلی، این فرصت را به شما میدهد که هر روز کد بزنید (کاری که اگر خودآموز یا فریلنسر باشید ممکن است نتوانید انجام بدهید) و در ازای آن درآمد داشته باشید. دیتا ساینس، هوش مصنوعی، توسعه بازی یا وبسایت از جمله راههای ورود به بازار کار هستند اما سادهترین راه، توسعه وب است. اگر از این طریق مشغول به کار شدید اما رویاهای دیگری در سر دارید، مهم است که بدانید این دروازه ورود، جلوی تغییر مسیر شما را نخواهد گرفت. بلکه به شما کمک میکند مقدار زیادی مهارت و دانش یاد بگیرید و آینده برنامه نویسی خودتان را دقیق و موفق طراحی کنید.
5- Library و جاوا اسکریپت یاد بگیرید
Libraryهای جاوا اسکریپت زیادی وجود دارند که میتوانند شغل شما را به عنوان یک برنامه نویس، چند درجه راحتتر کنند. یکی از این Libraryها jQuery است، که در DOM manipulation و فانکشنهای object و array و البته بسیاری از موارد دیگر به شما کمک خواهند کرد. این Library برای ورود به دنیای جاوا اسکریپت یکی از بهترین گزینههاست که آموزشها و راهنماهای رایگان زیادی هم برای یادگیری آن در سطح وب موجود هستند. همزمان با این مهارتها، بد نیست که HTML و CSS را هم یاد بگیرید. یادگیری جاوا اسکریپت در مسیر برنامه نویسی خیلی به شما کمک میکند، و درک ِ چگونگی کارکرد آن شما را به دولوپر بهتری تبدیل خواهد کرد. با جاوا اسکریپت میتوانید بهترین کدِ ممکن را بزنید و البته فیکس کردن مشکلات را هم خودتان انجام بدهید. این زبان برنامهنویسی را هم میتوانید رایگان یاد بگیرید و هم در دورههای مختلف آزاد.
6- پورتفولیو بسازید
برای نشان دادن سابقه کار و مهارتها و پروژههایتان (که شما را به عنوان یک برنامه نویس به اهداف شغلیتان میرسانند) باید یک پورتفولیو منظم و تمیز داشته باشید. تمام پروژههایتان را version control و در گیتهاب آپلود کنید تا بقیه (مخصوصا کارفرمایان بالقوه) بتوانند شیوه کارتان را ببینند. پورتفولیو را همیشه میتوانید بروزرسانی کنید و با استفاده از مهارتهای برنامه نویسی جاوااسکریپت خودتان قابلیت تعاملی (یا اینتر اکتیو) به آن بدهید.