ماشین لرنینگ یکی از شاخههای هوش مصنوعی یا artificial intelligence و علوم کامپیوتر است که بر استفاده از دادهها و الگوریتمها تمرکز دارد، این تمرکز برای این است که ماشینها (رباتها یا کدها یا...) بتوانند مثل آدمها یاد بگیرند و به مرور، دقتشان بالا برود. ماشین لرنینگ یکی از مهمترین اجزای حوزه رو به رشدِ علم داده است و با روشهای آماری، الگوریتمها را تعلیم میدهد که بتوانند پیشبینیها را دستهبندی کند، insightها یا بینشهای کلیدی و صحیح بسازند و به درون پروژههای استخراج داده بروند. این insightها درون اپلیکیشنها و کسبوکارها به تصمیمگیری کمک میکنند و در نهایت باعث رشد معیارهای آنها میشوند. با گسترش و رشد بیگ دیتا (اَبَر داده)، درخواست مشاغل ماشین لرنینگ هم در بازار بیشتر و بیشتر میشود و این مهندسان به صورت عمیقتری وارد فرایندهای فنی خواهند شد. در این مطلب ماشین لرنینگ را بیشتر میشناسیم و موقعیتهای شغلی آن را هم بررسی میکنیم.
ماشین لرنینگ به زبان ساده
همانطور که گفتیم، ماشین لرنینگ مجموعهای از الگوریتمهاست که رفتارهای انسانی را در ماشینها و رباتها تقویت میکند و نقشی فنی در سازمانها دارد. این واژه برای اولین بار توسط آرتور ساموئل (Arthur Samuel) در شرکت IBM (یک شرکت ماشینسازی برای کسبوکار) مطرح شد، آن هم وقتی که داشت با کامپیوترش چِکرز بازی میکرد و از کامپیوتر (که توسط خود شرکت در سال 1962 طراحی شده بود) باخت. این اتفاق نشان داد که ماشینها میتوانند به مرور زمان دادهها را جمع کنند و از آنها یاد بگیرند، و در نهایت سریعتر و باهوشتر شوند. این رشد در هوش و سرعت البته، تنها بخاطر این است که بتوانند رفتار انسان را تقلید کنند و در نهایت به آدمها کمک کنند. این علم جدید نیست، اما فناوریهای جدید به آن فرصت رشدی انفجاری دادهاند تا جایی که به زندگی روزمره ما وارد شده است. این چیزها (که احتمالا در زندگی روزمره آنها را دیدهاید نتیجه رشد ماشین لرنینگ هستند):
- ماشینهای خودران
- پیشنهادهای ویدیو در یوتیوب، نتفلیکس و دیگر سرویسهای VOD
- ردگیری و پیگیری کلاهبرداریهای مالی
- تشخیص صدا
- چت آنلاین با رباتهای خدمات مشتریان
انواع مشاغل ماشین لرنینگ
اگر آگهیهای استخدام مهندس ماشین لرنینگ را دنبال میکنید، ابتدا باید بدانید که این موقعیت شغلی دقیقا چیست. یک مهندس ماشین لرنینگ، فردی با توانایی فنی است که از زبانهای برنامهنویسی (مانند پایتون، جاوا، اسکالا و...) استفاده میکند تا به libraryهای ماشین لرنینگ چیزی اضافه کند. اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم:
«مهندس ماشین لرنینگ کسی است که مسئول نظارت بر حسن اجرای تمام تسکهای برنامهریزی و اجرای یادگیری از دادههاست و البته در libraryها هم مسئول است که آنها را به صورت دائمی بروزرسانی کند. فرد مشغول در شغل ماشین لرنینگ باید مطمئن شود که کدهای دیتاساینس کاربردی و مقیاسپذیرند و دیباگ کردن هم در آنها ممکن است».
شغل ماشین لرنینگ البته به هیچ عنوان محدود به کسبوکارهای تکنولوژیک نمیشود. یادگیری ماشین میتواند در بسیاری از حوزهها به کار برود، چون داده تقریبا همه جا هست. خدمات مالی، فروش و تجارت، دولت، حوزه سلامت، حملونقل و حتی نفت و گاز از جمله حوزههایی هستند که یک مهندس ماشین لرنینگ میتواند در آنها مفید باشد. با ایجاد insightهای واقعی (از طریق داده) صنایع مختلف میتوانند کارآمدتر شوند و از رقبایشان جلو بزنند. برای داشتن یک دیدگاه کامل درمورد مشاغل ماشین لرنینگ بد نیست بدانید که بین سالهای 2015 تا 2018 این مشاغل 344% رشد کردهاند و طبعا استخدام مهندس ماشین لرنینگ هم بیشتر شده است.
1- دیتاساینتیست (Data Scientist)
دیتا ساینس هم در بعضی از تعاریف از مشاغل ماشین لرنینگ محسوب میشود. دیتاساینیستها حجمهای بسیار بزرگ داده را تحلیل میکنند تا insightهای کاربردی استخراج کنند و به کسبوکار خود راهبرد و راهکار بدهند. نه تنها بخش بزرگی از وقت یک دیتاساینتیست به تحقیق میگذرد، بلکه موظف است مشکلات را حل کند و در دادههای ماشین لرنینگ به دنبال معنا بگردد. خیلی از افراد میگویند که کار اصلی یک دیتاساینتیست «درک عمیقتر کاربردهای انسانی در هر پروژه» است. آنها هم باید ریاضی بلد باشند، هم علم کامپیوتر داشته باشند و هم به ترندهای روز دنیا نگاه کنند. آنها هم در دنیای کسبوکار فعالاند و هم فناوری اطلاعات، و این یعنی برای هر سازمانی کارمندهای باارزشی محسوب میشوند. در واقع دیتاساینتیستها در سال 2020 شغل شماره 1 آمریکا را به خود اختصاص دادهاند (و فعلا هم قصد پایین آمدن در ردهبندی را ندارند). به دلیل کمبود رقابت، شغلهای مربوط به علم داده در همه جای دنیا پردرآمد و مهم هستند. برای مشغول شدن در این موقعیتهای کاری باید تحصیلات (یا آموزش آزاد) فنی و برنامهنویسی داشته باشید و مشتاقِ یادگیری و بروزرسانی علم باشید (حتی در مقیاس روزانه).
2- طراح ماشین لرنینگ ِ انسانمحور (Human Centered Machine Learning Designer)
این شغل ماشین لرنینگ، به نظر بسیار پیچیده میرسد اما احتمالا با آن آشنا هستید. بگذارید تعریف آن را ساده کنیم، ماشین لرنینگ ِ انسانمحور یعنی طراحان باید سیستمهای انسانمانندی را طراحی کنند که ماشینها میتوانند آنها را بشناسند و فرایندسازی (process) کنند. این متخصصان نیاز انسان را برای طراحی سیستمهای جزئی اطلاعاتی برآورده میکنند و به ماشینها هم کمک میکنند تا علم رفتار انسانی را بیاموزند. مثلا وقتی عضو یک سرویس VOD مثل نتفلیکس (یا نماوای ایران) میشوید، این ماشین لرنینگ انسان محور است که به شما پیشنهاد میکند چه فیلمهایی را ببینید، یا وقتی که دیجی کالا محصولات مشابهِ چیزی که در سبد گذاشتهاید را به شما پیشنهاد میدهد
3- توسعهدهنده نرمافزار (Software Developer)
یکی از دیگر مشاغل ماشین لرنینگ که به نوعی تکمیلکننده موقعیتش در سازمان هم هست، توسعهدهنده نرمافزار یا دولوپر است. یک دولوپر مغز متفکر پشتِ برنامههای کامپیوتری محسوب میشود و تواناییهای فنی دارد که به او اجازه میدهند روند ساخته شدنش را زیر نظر بگیرد یا خودش شخصا یک برنامه بسازد. این نرمافزارها و برنامهها، کارهای مختلفی را تسهیل میکنند یا امکانات جدیدی را به دستگاههای کاربران میبخشند (مثلا سفارش آنلاین غذا یا خواندن خبر روی موبایل). بازیها، اپلیکیشنهای پخش فیلم و سریال یا ماشینحسابهای پیشرفته از جمله برنامههایی هستند که سازمان هم باید برایشان به استخدام مهندس ماشین لرنینگ فکر کند، هم یک توسعهدهنده قوی و فنی داشته باشد. در کانادا و بین سالهای 2019 تا 2028، بیست و هفت هزار موقعیت شغلی برای دولوپرها ایجاد خواهد شد.
4- زبانشناس کامپیوتر (Computational Linguist)
این روزها ابزارهای شناسایی صدا مدام محبوب و محبوبتر میشوند و قطعا باید یک شغل ماشین لرنینگ مربوط به آنها هم وجود داشته باشد. این شغل، زبانشناس کامپیوتر است. این مهندسان به کامپیوترها کمک میکنند که زبانهای مختلف را از گفتار تشخیص بدهند و پیشرفت کنند (تا جایی که در گفتگو مشکلی نداشته باشند). اگر زبان و گفتگو را دوست دارید و تواناییهای فنی یک مهندس ماشین لرنینگ را هم یاد گرفتهاید، این شغل برایتان دوستداشتنی خواهد بود.