این روزها احتمالا واژه «متاورس» را در اخبار و شبکههای اجتماعی زیاد میبینید، یک مفهوم جدید و هیجانانگیز که خیلیها آن را نفهمیدهاند و خیلیها هم فهمیدهاند و عاشقش شدهاند. متاورس در واقع قرار است جایگزینی باشد برای شبکههای اجتماعی امروز. دنیای پیش از شبکههای اجتماعی و اینترنت را تصور کنید و تفاوتش را با امروز بسنجید، تفاوت دنیای فردا با امروز هم دقیقا در همین ابعاد خواهد بود. اما متاورس چیست و چطور دنیای فناوری را تحت تاثیر قرار میدهد؟ برنامه نویسی و ماشین لرنینگ چطور این دنیا را میسازند و چه مشاغلی ممکن است در آینده و تحت تاثیر متاورس، رشد کنند؟ در این مطلب سعی میکنیم به این سوالها پاسخ بدهیم و این دنیای جدید و ناشناخته را زیر ذرهبین بگذاریم.
متاورس چیست؟
مفهوم متاورس برای اولین بار در یک رمان علمیتخیلی مطرح شد (درست مثل خیلی از پیشرفتهای دیگر قرن بیست و بیست و یک). رمان Snow Crash از نیل استفنسن جهانی دیجیتال را توصیف میکرد که از طریق واقعیت مجازی قابل دسترسی بود. البته که پیش از این نیز در فیلمهای ماتریکس و بسیاری از رمانها و سریالهای محبوب به مفهوم «دنیای موازی» پرداخته و با آن بازی شده. متاورس چیست؟ در واقع یک تجربه مجازی اما کامل از شبکههای اجتماعی، ارتباطات و کارها که امکانات مختلفی را در اختیار ما میگذارد. متیو بال، رئیس پیشین استراتژی در استودیو آمازون هفت ویژگی برای متاورس برمیشمارد:
- همیشه فعال است
- زنده و واقعی است
- میزبان حجم بینهایتی از مخاطبان است
- اقتصادی پویا و منحصر به فرد دارد
- در سرتاسر پلتفرمها و دنیای دیجیتال و فیزیکی گسترده شده
- امکان انتقال داراییِ دیجیتال را دارد
- تجربیات و محتوای آن را کاربران و سازمانها میسازند
متاورس در رسانههای دنیا به عنوان یک جهان موازی تبلیغ میشود که کاملا شبیه به دنیای واقعی برنامه نویسی شده اما درون کامپیوترها و موبایلها تجربه میشود. افراد میتوانند مداوم به درون آن بروند و بیرون بیایند (با هدفونهای VR). درست مثل فیلمهای علمیتخیلی. تمام این امکانات اما باید ابتدا برنامه نویسی شوند و برای خلق این دنیا، برنامه نویسان و مهندسان بسیار زیادی باید سخت کار کنند. مشاغل متاورس چه چیزهایی هستند؟
خلق متاورس، یک دنیای جدید
فیسبوک، آغاز یک سفر تازه است برای خلق یک پلتفرم جدید. در بیانیه فیسبوک درباره این سفر آمده:
«با کمک دیگران، در حال توسعه دنیایی هستیم که اغلب متاورس نامیده میشود. فاز جدیدی از تجربیات مجازی مرتبط که با استفاده از واقعیت افزوده و مجازی، عملی میشود. ایده متاورس در اصل برای ایجاد حس حضور مجازی به ذهن ما رسید تا تجربه ارتباط، ممکن و نزدیک شود. ما معتقدیم این دنیا فرصتهای زیاد خلاق، اجتماعی و اقتصادی را در اختیار مردم دنیا میگذارد، از جمله مشاغل برنامه نویسی برای مردم اروپا. متاورس در اختیار و کنترل هیچ سازمانی نخواهد بود، درست مثل اینترنت. ویژگی اصلی آن گستردگی و باز بودن فرصتها برای همه است. برای خلق این دنیا به برنامه نویسان، سازندگان و مدیران شرکتهای مختلف و البته سیاستگذاران ارتباطی در همکاری خواهیم بود).
آیا متاورس به این زودی در دسترس خواهد بود؟
ایده فیسبوک برای خلق متاورس، حالا حالاها کار دارد و حداقل چند سال (اگر نه چند دهه) طول میکشد تا همه مردم دنیا به آن دسترسی داشته باشند. مارک زاکربرگ خالق و مدیر فیسبوک زمان دقیقی برای معرفی این محصول جدید نداده اما گفته که «در ده سال آینده، کاربران آن به یک میلیارد نفر میرسند، تجارت در آن به میلیاردها دلار افزایش مییابد و مشاغل برنامه نویسی زیادی در حیطه آن ایجاد خواهند شد». در هفتههای گذشته فیسبوک اعلام کرد که ده میلیارد دلار از سود سالانهاش را در 2021 به برنامه نویسی و خلق دنیای متاورس اختصاص خواهد داد. با وجود این که زاکربرگ چیزی از شکل کسب و کار فیسبوک در آینده متاورس نگفته، اما احتمالا نمایش تبلیغات در این جهان سود بسیار زیادی برای این شرکت خواهد داشت. حالا برنامه نویسی یکی از اصلیترین مشاغل متاورس محسوب میشود چون فیسبوک فراخوانی برای همه برنامهنویسان دنیا داده تا برای این دنیای موازی بازی، کنسرت، جلسه، خیابان و .... بسازند. از نظر تئوریک ممکن است بخشی از حقوق این برنامهنویسان به خود فیسبوک برسد.
اروپا و مشاغل متاورس
مشاغل برنامه نویسی زیادی در سالهای جاری و آینده، حول متاورس ایجاد خواهند بود. همین الان فیسبوک برای استخدام ده هزار برنامهنویس در اروپا (در طی 5 سال آینده) فراخوان داده. این یعنی این کمپانی اعتمادی قوی به قدرتِ صنعت فناوری اروپا و پتانسیل استعدادهای آن دارد. اروپا برای فیسبوک خیلی خیلی مهم است، از هزاران کارمندی که در این قاره دارد تا میلیونها کسب و کاری که روزانه از اپها و ابزارهای آن استفاده میکنند. در واقع این کمپانی، سرمایه انسانی و مالی در اروپا دارد و طبعا بخش بزرگی از متاورس را هم در این قاره برنامه نویسی خواهد کرد. این فرصت برای دنیای فناوری در اروپا بینظیر است، چون هم بازار مصرفکننده بزرگی دارد، هم دانشگاههای رده اول و هم متخصصان بسیار باانگیزه و بااستعداد. بیوتکِ آلمان اولین واکسن MRNA را ساخت و بانکهای نویِ آمریکا در حال عوض کردن دنیایِ ارز هستند. اسپانیا با استارتاپهایش برای همه چیز راه حل پیدا میکند، از مصرف آب و برق تا خرید آنلاین. و سوئد در مسیر تبدیل شدن به اولین کشور بدونِ پول نقد (تا سال 2023) است.
آینده برنامه نویسی و ماشین لرنینگ
نقش مهندسان کامپیوتر در آینده متاورس چیست؟ همانطور که گفتیم، مشاغل برنامه نویسی و ماشین لرنینگ در آینده متاورس بسیار بسیار مهم و کلیدی محسوب میشوند. با وجود نو بودن بسیاری از تخصصها در هوش مصنوعی و برنامه نویسی، کمپانیهای زیادی در حال سرمایهگذاری روی این دو شغل هستند. علاوه بر این، تعداد کسب و کارهای شخصی که بر پایه برنامه نویسی ایجاد شده و رشد میکنند روز به روز در حال بیشتر شدن است. تا سال 2029، مشاغل مربوط به این حوزه 15% رشد میکنند و با توجه به آمارهای سازمان کار آمریکا میگوید که درآمد آنها نیز بالاتر خواهد رفت. یکی از دلایل این رشد، این است که بسیاری از کارها و تجارتهایی که این روزها آفلاین انجام میشوند در آینده نه تنها آنلاین خواهند بود، بلکه به درون متاورس میروند و مدیریت متاورس هم با کسی نیست به جز برنامهنویسان.